“30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam”

Do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nên các hội nghị, hội thảo được tổ chức trong tháng hành động theo chủ đề “30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam” sẽ được tổ chức tùy điều kiện của từng địa phương. Tập trung vào chủ đề dự phòng sớm và chủ động cho người dân như mô hình cung cấp bơm kim tiêm sạch, bao cao su, chất bôi trơn, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế và các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV bằng thuốc kháng vi rút (ARV) như dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP); Dự phòng sau phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng HIV (PEP); Không phát hiện bằng Không lây truyền (K=K). Tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng; tăng cường các hoạt động giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV trong các cơ sở y tế và tại cộng đồng. Trong tháng hành động cũng chú trọng tổ chức gặp mặt, sinh hoạt, hội thảo với những người nhiễm HIV, người dễ bị tổn thương với HIV; truyền thông dự phòng lây nhiễm HIV để người có hành vi nguy cơ thực hiện hành vi an toàn, tiếp cận sớm các dịch vụ dự phòng; lợi ích của tư vấn xét nghiệm HIV sớm; lợi ích điều trị sớm HIV/AIDS; không phát hiện = không lây truyền; điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP); lợi ích của bảo hiểm y tế với người nhiễm HIV, vận động người nhiễm HIV chủ động tham gia và sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trong khám chữa bệnh cũng như các hoạt động giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV trong cơ sở y tế. Tăng cường chia sẻ các mô hình có hiệu quả do cộng đồng và được tổ chức tại cộng đồng như xét nghiệm HIV; dự phòng, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS và chống kì thị, phân biệt đối xử; các gương người nhiễm HIV vươn lên làm chủ, tạo công ăn việc làm, thu nhập và giúp nhau trong cuộc sống...

Mở rộng khám chữa bệnh và điều trị thuốc ARV cho người nhiễm HIV qua Bảo hiểm y tế là điều rất cần thiết

Ban Chỉ đạo 138 không khuyến khích các đơn vị, ban ngành, địa phương tổ chức các Lễ phát động hoặc Mít tinh trực tiếp cũng như các hoạt động tập trung đông người nhằm phòng chống dịch COVID-19. Thay vào đó, tập trung vào các hoạt động truyền thông trực tiếp, truyền thông gián tiếp và vận động hưởng ứng Tháng hành động và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS cho các đối tượng đích, đối tượng có nguy cơ cao. Nội dung truyền thông sẽ chú trọng vào các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV; lợi ích của tư vấn xét nghiệm sớm HIV và xét nghiệm định kỳ với nhóm có hành vi nguy cơ cao; điều trị bằng thuốc ARV, quảng bá các dịch vụ điều trị ARV tại địa phương; dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; sự cần thiết cũng như các vấn đề liên quan đến bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV/AIDS... Các hình thức truyền thông cần linh hoạt và đa dạng, phù hợp với nguồn lực sẵn có của từng địa phương. Phương thức truyền thông trực tuyến qua mạng xã hội như Fanpage, Facebook, Zalo...hay các báo điện tử và các trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị cũng được khuyến khích tăng cường truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS. Ưu tiên thời điểm, thời lượng phát sóng, dung lượng hay vị trí đăng trên các phương tiện thông tin đại chúng về nội dung này. Đặc biệt, cần tăng cường truyền thông qua các chương trình giải trí, các phóng sự, chương trình quảng cáo hay giao lưu, tọa đàm với người nổi tiếng về HIV/AIDS để lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa thông điệp của Tháng hành động. Ban Chỉ đạo 138 cũng khuyến khích truyền thông trực tiếp với cá nhân, nhóm hay gia đình người nhiễm, người có nguy cơ cao; tư vấn tại cơ sở y tế; tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ phòng chống HIV/AIDS... Ngoài ra, có thể tổ chức các cuộc thi tìm viết hoặc trực tuyến, xây dựng các thông điệp phòng, chống HIV/AIDS.

Uống thuốc dự phòng PrEP đều đặn có thể giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV

Trong Tháng hành động, Ban Chỉ đạo cũng tập trung vào giới thiệu, quảng bá rộng rãi về lợi ích của việc tiếp cận sớm các dịch vụ xét nghiệm HIV, nhất là xét nghiệm HIV tại cộng đồng; dự phòng, dịch vụ PrEP; chăm sóc, điều trị HIV/AIDS và giới thiệu chi tiết các cơ sở cung cấp các dịch vụ dự phòng, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS sẵn có tại địa phương, đơn vị, bao gồm cả các dịch vụ chuyển tiếp, chuyển tuyến để mọi người dân, đặc biệt là những người dễ tổn thương, người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS dễ dàng tiếp cận và sử dụng. Mở rộng việc cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS như xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng; truyền thông vận động chống kỳ thị phân biệt đối xử với người nhiễm HIV, nhất là với trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV. Ban Chỉ đạo khuyến khích việc vận động các doanh nghiệp tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS cho người lao động, nhận người lao động là người nhiễm HIV, người sau cai, người đang được điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Các địa phương, đơn vị tổ chức chương trình vận động các tổ chức, cá nhân và gia đình tích cực tham gia hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, ủng hộ gây quỹ hỗ trợ người nhiễm HIV, mua thẻ bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV và tổ chức thăm hỏi người nhiễm hoặc nhóm người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS tại địa phương. Kiện toàn, củng cố hệ thống chuyển tiếp, chuyển tuyến, đặc biệt là dịch vụ cung cấp các phương tiện dự phòng lây nhiễm HIV như bao cao su, bơm kim tiêm sạch cho mọi người dân có nhu cầu tại cộng đồng...và nhiều hoạt động liên quan khác.

Nhóm giải pháp về chính trị xã hội: Đây là một trong những nhóm giải pháp quan trọng, trong đó cần phải tăng cường thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS. Nhóm giải pháp này cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chủ động của của địa phương và tham gia của các tổ chức xã hội, tổ chức dựa vào cộng đồng bao gồm cả cộng đồng người nhiễm HIV trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS.

Nhóm các giải pháp về pháp luật, chế độ chính sách: Hiện nay, Luật Phòng, chống HIV/AIDS cũng đang được đề xuất sửa đổi, bổ sung để bảo phù hợp với thực tế và đồng bộ với hệ thống pháp luật khác có liên quan. Đồng thời cũng cần tăng cường tổ chức việc phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS cũng như đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS.

Các nhóm giải pháp về chuyên môn kỹ thuật như: Dự phòng lây nhiễm HIV bao gồm giảm kỳ thị và phân biệt đối xử; mở rộng và nâng cao chất lượng tư vấn xét nghiệm HIV; tăng cường điều trị, chăm sóc người nhiễm HIV; đẩy mạnh giám sát dịch HIV/AIDS, theo dõi, đánh giá và nghiên cứu khoa học cũng như ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phòng, chống HIV/AIDS là hết sức quan trọng để đảm bảo cho mọi người có khả năng tiếp cận được các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS khi cần thiết. Các nhóm giải pháp này được điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với tình hình dịch HIV/AIDS và những tiến bộ khoa học về phòng, chống HIV/AIDS hiện nay.

Các nhóm giải pháp về đảm bảo tài chính; về nguồn nhân lực; về cung ứng thuốc, sinh phẩm thiết yếu và hợp tác quốc tế sẽ là các giải pháp quan trọng cho việc triển khai các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS một cách hiệu quả

Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm nay do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, nhiều hoạt động bề nổi, quy mô có thể không được triển khai. Gánh nặng mà HIV/AIDS để lại đã được vơi đi khá nhiều so với trước đây bởi những thành tựu và ứng dụng khoa học kĩ thuật vào chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, để có thể chấm dứt được đại dịch AIDS sẽ cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn của các cấp, ngành trong cơ chế, chính sách và hơn hết là bản thân người nhiễm HIV để điều trị bệnh cũng như hòa nhập cộng đồng, phòng chống việc lây lan bệnh ra cộng đồng.