“Những trái ngọt đầu mùa” rời phố lên rừng chăm sóc sức khỏe đồng bào

Có thêm bác sĩ trẻ- nhiều kỹ thuật được triển khai thành công tại tuyến huyện

BS Phạm Văn Tuấn (SN 1989) - là một trong số 7 bác sĩ trẻ tốt nghiệp chuyên khoa I khóa đầu tiên tham gia dự án "Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn" (dự án 585) của Bộ Y tế.

BS trẻ Đỗ Phương thăm khám cho bệnh nhi tại Trung tâm y tế Pắc Nặm- tỉnh Bắc Kạn

Là bác sĩ tốt nghiệp loại giỏi tại Trường ĐH Y Hải Phòng, gần 7 tháng qua, BS Phạm Văn Tuấn được phân công "cắm chốt" tại Trung tâm Y tế huyện Ba Bể (tỉnh Bắc Kạn). Khi tham gia dự án 585, BS Tuấn đã được BV Nhi TW tuyển dụng, đào tạo trong vòng 2 năm để có thể tự mình xử trí ca bệnh tại nơi làm việc.

Với sự có mặt của BS Tuấn, nhiều trường hợp bệnh chuyên khoa nặng đã được điều trị thành công tại trung tâm y tế, như: trẻ bị vàng da sơ sinh, tràn dịch màng phổi, viêm cầu thận cấp tiến triển nhanh... Đặc biệt, BS Tuấn đã phát hiện sớm những ca bệnh tim bẩm sinh, tư vấn cho gia đình khám và can thiệp thành công. Hiện những bệnh nhi này đã hồi phục. Đến nay, BS Tuấn đã thực hiện được 33 kỹ thuật, trong đó có bốn kỹ thuật mới, lần đầu được triển khai sau khi bác sĩ trẻ về công tác.

BS Tuấn kể, dù là chuyên ngành nhi nhưng thi thoảng mình cũng tham gia khám và hội chẩn những ca bệnh khó về hồi sức cấp cứu, sản khoa, tim mạch...

Theo BS Tuấn, đa số bà con ở đây là dân tộc Tày, một số ít là người Mông và Dao nên việc giao tiếp thời gian đầu còn nhiều bỡ ngỡ. Xác định phải “cùng ăn, cùng ở, cùng làm” với mảnh đất này trong suốt thời gian tham gia dự án (3 năm) nên BS Tuấn đang cố gắng học thêm tiếng Tày, phần để hiểu người bệnh hơn và cũng hy vọng sau này về Hà Nội công tác nếu gặp bệnh nhân người dân tộc sẽ... "phiên dịch" giúp cho các đồng nghiệp hiểu…

Được tuyển dụng vào biên chế của BV Nhi T.W rồi qua 24 tháng đào tạo chuyên khoa một tại Trường ĐH Y Hà Nội, hôm lên nhận nhiệm vụ ở Trung tâm y tế huyện Pác Nặm (Bắc Kạn) BS trẻ Đỗ Phương vẫn gặp không ít bất ngờ. Đường xá đi lại xa xôi, cơ sở y tế thì xuống cấp, thiếu trang thiết bị… nhưng bất ngờ nhất là người dân ở đây còn quá nghèo. Cũng do nghèo khó mà có người bệnh đến chữa bệnh là “ủy quyền” hết cho bệnh viện từ thuốc men đến ăn uống. Lại có người mới chỉ nằm viện được vài, ba ngày đã nói với bác sĩ “hết tiền ăn rồi, về nhà thôi”…

Những ngày đầu mới lên Pắc Nặm, Phương phải mất nhiều thời gian cho một lần khám vì  phần lớn người dân ở Pác Nặm là người dân tộc Tày, Mông, Dao, tiếng Kinh không thạo, lại không biết diễn đạt tình trạng đau của mình, nên phải Phương phải nhờ đồng nghiệp hoặc bệnh nhân khác làm “phiên dịch viên”…

Những khó khăn ban đầu đó rồi cũng trôi qua từng ngày, sau bảy tháng công tác tại Trung tâm y tế Pắc Nặm, BS Phương đã cùng đội ngũ thầy thuốc ở đây triển khai được một số kỹ thuật mới. Đặc biệt qua thăm khám, Phương đã phát hiện được năm trẻ mắc tim bẩm sinh và giới thiệu chuyển về BV Nhi T.W can thiệp, trong đó có hai bé đã được can thiệp thành công, trở lại cuộc sống bình thường. Ngoài ra một số trẻ bị giãn đại tràng bẩm sinh, hội chứng thận hư… cũng đã được BS Phương phát hiện, điều trị thành công hoặc tư vấn, giới thiệu đến cơ sở y tế điều trị phù hợp.

BS  Nguyễn Chiến Quyết là 1 trong những bác sĩ trẻ đầu tiên tình nguyện lên miền núi làm việc. 29 tuổi, tốt nghiệp loại giỏi của trường ĐH Y Hà Nội, BS Quyết chọn BVĐK huyện Bắc Hà (Lào Cai) để đến công tác. Quyết định ấy từng bị gia đình ngăn cản quyết liệt song anh cuối cùng, người thân cũng hiểu và ủng hộ.

Tôi còn nhớ tại lễ bàn giao bác sĩ trẻ khóa đầu tiên của Bộ Y tế về địa phương công tác tại Bắc Hà (Lào Cai), lãnh đạo dự án 585 đã “bật mí” chàng bác sĩ trẻ Nguyễn Quyết đã thực hiện ca mổ cho một bệnh nhân tại BVĐK Bắc Hà khi bác sĩ trẻ này đi tiền trạm trước khi chính thức gắn bó với người dân nơi đây.

BS Nguyễn Chiến Quyết tham gia phẫu thuật cùng các đồng nghiệp tại BVĐK huyện Bắc Hà- tỉnh Lào Cai

Chia sẻ với chúng tôi BS Quyết bảo: “Tôi đã được khám cho người dân ở những vùng khó khăn, được tiếp xúc với nhân viên y tế và thấy được sự khó khăn về kinh tế, địa lý, trang thiết bị y tế và nguồn nhân lực của các cơ sở y tế. Đọng lại trong tôi là hình ảnh những người dân tộc, người nghèo, đặc biệt là người già và trẻ em ít được tiếp cận các dịch vụ y tế. Hiện nay, các BV tuyến huyện thiếu 10 đến 20 bác sĩ chuyên khoa, có bác sĩ đảm nhiệm cả những chuyên khoa không phải là của mình làm tôi rất khâm phục. Do đó, với những gì đã được các thầy cô truyền dạy, chúng tôi sẽ phát huy tối đa những gì học được, rèn luyện, trau dồi chuyên môn để chăm sóc sức khỏe tốt hơn nữa cho người dân địa phương”.

Còn với BS Cao Thị Hồng Yến (sinh năm 1990) cho biết, về với vùng sâu, vùng xa sẽ không được tiếp xúc với nhiều loại bệnh tật như khi làm việc tại tuyến trung ương, nhưng bù lại những bác sĩ trẻ sẽ có cơ hội được thử thách, tự lập và quyết đoán hơn khi bên cạnh không còn các thầy trợ giúp. Trở thành bác sĩ chẩn đoán hình ảnh tại BVĐK huyện Mường Khương trong 2 năm, Yến tin rằng những kinh nghiệm mà mình tích lũy được trong những năm thực hành làm bác sĩ tại BV Bạch Mai sẽ trở thành hành trang quý báu giúp chẩn bệnh tốt nhất cho bà con.

Còn BS Phùng Đức Sơn đang công tác tại BV Đa khoa huyện Sốp Cộp (Sơn La) tâm sự do bà con vùng cao điều kiện kinh tế còn khó khăn nên hầu hết người bệnh khi đến BV đã trong tình trạng rất nặng. Trong khi đó, không ít đồng bào dân tộc vẫn tự điều trị ở nhà hoặc cúng bái để "xua" bệnh. Vì thế, theo BS Sơn, nhiệm vụ của BS ở đây không chỉ khám chữa bệnh cho người dân mà còn tuyên truyền để họ đến BV sớm khi có bệnh.

Thêm lời giải cho bài toán "khát" nhân lực vùng cao

TS Phạm Văn Tác, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Y tế), Giám đốc Dự án 585 cho biết, khảo sát kết quả bước đầu bảy bác sĩ trẻ khóa một về công tác tại bốn tỉnh miền núi, , các bác sĩ trẻ được cấp ủy lãnh đạo UBND huyện, bệnh viện huyện tin tưởng, đồng nghiệp ngưỡng mộ, người dân tin yêu, từ đó họ đến bệnh viện nhiều hơn trước, nhưng lại giảm tỉ lệ người bệnh chuyển lên tuyến trên.

7 bác sĩ tre đợt đầu tiên được Bộ Y tế bàn giao về các huyện nghèo của 4 tỉnh Lào Cai, Sơn La, Điện Biên và Bắc Kạn

14 bác sĩ trẻ về công tác tại các huyện nghèo từ tháng 8- 2017 và tháng 1- 2018 đã làm chủ 160 kỹ thuật thuộc các chuyên ngành: ngoại, nhi, chẩn đoán hình ảnh… Trong đó có những kĩ thuật khó như: cắt ruột thừa, cắt u buồng trứng, mổ nội soi, chọc dịch não tủy, nuôi dưỡng tĩnh mạch trẻ sơ sinh, siêu âm và chẩn đoán bệnh về mạch máu…

“Đáng mừng nhất là từ khi có bác sĩ tăng cường về huyện nghèo, tỉ lệ bệnh nhân phải chuyển lên tuyến trên đã giảm. Nhiều bà con các tỉnh miền núi không còn phải lặn lội về thành phố hay đến tận Hà Nội mới có thể được phẫu thuật”- TS Phạm Văn Tác nói.

TS Phạm Văn Tác cho biết, 62 huyện nghèo cần khoảng 600 bác sĩ, thuộc 15 chuyên khoa, trong đó bảy chuyên khoa có nhu cầu nhiều nhất là: nội, ngoại, sản, nhi, hồi sức cấp cứu, truyền nhiễm, chẩn đoán hình ảnh. Chính vì vậy, việc Bộ Y tế triển khai dự án thí điểm bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại vùng khó khăn sẽ là bước đột phá trong việc tiến tới bảo đảm đủ số lượng nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của nhân dân ở địa phương còn khó khăn.

Qua đó tạo cơ hội cho đông đảo người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn được tiếp cận các dịch vụ y tế có chất lượng ngày một tốt hơn, hạn chế chuyển tuyến điều trị không cần thiết, góp phần giảm quá tải ở các bệnh viện tuyến trên, tránh lãng phí cho người dân, cộng đồng và xã hội.