Hiệu quả điều trị các chất nghiện dạng thuốc phiện bằng Methadone ở Gia Bình

Hiện nay, toàn huyện Gia Bình có gần 300 người nghiện ma tuý đang được quản lý. Ước tính, còn khoảng 350 đối tượng tại cộng đồng chưa được quản lý. Qua nắm bắt, loại ma tuý sử dụng nhiều nhất là heroin với hình thức sử dụng phổ biến là hút, hít và chích, trong đó hình thức chích chiếm trên 90%. Trước đây, người nghiện muốn điều trị thay thế các chất nghiện dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone thì buộc phải đến Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh hoặc cơ sở cai nghiện tỉnh (Phù Lãng, Quế Võ) vì ở gần chưa có cơ sở điều trị.

Việc thành lập cơ sở điều trị Methadone tại Trung tâm Y tế huyện Gia Bình đã tạo thuận lợi và tiết kiệm chi phí đi lại cho bệnh nhân trên địa bàn huyện và các huyện lân cận tham gia uống thuốc. Hơn nữa, việc điều trị Methadone sẽ làm giảm lây nhiễm HIV, cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người nghiện, hỗ trợ họ tái hòa nhập cộng đồng, góp phần bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn.

Bệnh nhân N.K.C, 55 tuổi ở xã Nhân Thắng (Gia Bình) có hơn 20 năm sử dụng ma tuý và bắt đầu điều trị thay thế bằng Methadone từ năm 2016 tại điểm điều trị thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, song vì xa xôi nên mỗi ngày ông phải vượt qua khoảng 30 cây số, khi thời tiết khắc nghiệt như mưa bão, nắng nóng rất ngại việc di chuyển. Từ khi có điểm điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Gia Bình, ông tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí đi lại, thuận lợi hơn rất nhiều.

Trước khi tham gia điều trị Methadone thay thế vào năm 2015, anh N.Đ.Đ ở xã Đông Cứu (Gia Bình), nghiện ma tuý hơn 1 năm. Theo anh Đ., so với quãng thời gian điều trị tại thành phố Bắc Ninh, giờ đây anh rút ngắn được khoảng hơn 20km mỗi lượt đi, về. “Mỗi tháng tôi chỉ mất khoảng 300,400 nghìn chi phí mà sức khoẻ lại tốt lên, vẫn đi làm được thì tốt quá” - bệnh nhân Đ. chia sẻ.

Nhân viên y tế đong thuốc Methadone đúng liều cho bệnh nhân.

Theo bác sĩ Nguyễn Đăng Thịnh, Trưởng Cơ sở điều trị Methadone thuộc Trung tâm Y tế huyện Gia Bình, ngày 5-9-2022 cơ sở bắt đầu đi vào hoạt động với 56 bệnh nhân ở Gia Bình, Lương Tài, Thuận Thành được chuyển về từ cơ sở thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh. Từ đầu năm 2023 đến nay, tại đây thường xuyên có từ 110-113 bệnh nhân điều trị. Ở thời điểm cuối tháng 7, đơn vị đang điều trị cho 112 bệnh nhân, phần lớn là ở huyện Gia Bình, 19 trường hợp ở huyện Lương Tài, 7 người Thuận Thành và 4 bệnh nhân ở tỉnh, thành phố khác là Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Giang. Bệnh nhân tham gia điều trị thay thế bằng Methadone lâu nhất được hơn 10 năm, người nghiện ma tuý lâu nhất khoảng 50 năm và đã điều trị thay thế được khoảng hơn 5 năm nay.

Trong quá trình điều trị, bệnh nhân được thực xét nghiệm để có hướng điều trị phù hợp, đặc biệt với những trường hợp đồng nhiễm HIV, viêm gan B, viêm gan C. Cơ sở duy trì công tác tư vấn đối với các bệnh nhân trước khi khởi liều, trong quá trình điều trị và tư vấn đột xuất. Bác sĩ Thịnh cho biết thêm: Số lượng bệnh nhân bỏ trị ít với bình quân 1 bệnh nhân/ tháng, tuy nhiên, qua kết quả xét nghiệm cho thấy có một số rất ít bệnh nhân vẫn dùng đồng thời cả ma tuý và methadone.

Do mới hoạt động chưa đầy một năm nên trong quá trình điều trị, cơ sở còn gặp khó khăn, đặc biệt là công tác nhân sự, chuyên môn. Có thời điểm, do việc dự trù số lượng thuốc/ bệnh nhân còn chưa chuẩn xác nên xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư… Toàn bộ cán bộ hoạt động tại cơ sở điều được lấy từ các khoa, phòng của Trung tâm Y tế huyện, trong đó chủ lực là 2 khoa Y tế công cộng và Kiểm soát bệnh tật nên đôi khi công việc bị chồng chéo.

Theo chia sẻ của các cán bộ, nhân viên y tế tại cơ sở điều trị, quá trình làm việc tại đây, họ cũng chịu áp lực nhất định, đặc biệt là khi một số trường hợp vẫn dùng đồng thời cả ma tuý nên có hiện tượng chửi bới, không hợp tác khi phải thực hiện xét nghiệm. “Thông thường, chúng tôi sẽ chuyển những bệnh nhân này sang phòng tư vấn, sau đó họ viết cam kết nhưng cũng không bảo đảm họ hoàn toàn bỏ được ma tuý” - một nhân viên y tế cho biết.

Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone là một liệu pháp lâu dài, sử dụng bằng đường uống, có kiểm soát, giá thành rẻ, giúp người nghiện giảm cảm giác thèm ma túy, cải thiện sức khoẻ. Đây là chương trình giàu tính nhân văn đem lại sức khoẻ và niềm hy vọng mới cho những người “lầm đường lạc lối” cùng gia đình họ bởi chỉ với từ 300-500 nghìn đồng mỗi tháng, nhiều người từng nghiện ma tuý hoàn toàn có thể trở lại cuộc sống bình thường. Điều quan trọng nhất là họ cần được gia đình tin tưởng, động viên để kiên trì đến điểm uống Methadone hằng ngày.