Lựa chọn thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả trong điều trị

Đầu tiên, đối với người dân khi thấy triệu chứng không có lợi cho sức khỏe phải đến cơ sở y tế phát hiện sớm. Việc phát hiện sớm thì việc điều trị càng hiệu quả và giảm chi phí điều trị. 

Thứ hai, vai trò của thầy thuốc tại các cơ sở y tế trong chẩn đoán, sử dụng phác đồ hợp lý rất quan trọng, đặc biệt đối với bệnh nhân có nhiều bệnh lý nền phải sử dụng phối hợp nhiều loại thuốc khác nhau. 

Thứ ba, ngành dược cần có thêm các sản phẩm mới hỗ trợ điều trị tốt hơn, chi phí thấp hơn cho điều trị cho người bệnh.

“Điều này đòi hỏi có sự kết hợp chặt chẽ giữa người thầy thuốc lâm sàng với việc theo dõi thuốc đó trong việc sử dụng thuốc hiệu quả. Các thầy thuốc phải thường xuyên cập nhật phản ứng không mong muốn, ảnh hưởng tương tác của thuốc với nhau, hiệu quả của thuốc… trong việc điều trị cho người bệnh”, GS Kính nói.

Cũng theo GS Kính, trong năm năm qua, ngành nông nghiệp đã có nhiều tiến bộ khi thiết lập nhiều labor kiểm soát thức ăn chăn nuôi có trộn kháng sinh và tình trạng này đã giảm khá nhiều. Tuy nhiên, vấn đề chính nằm ở con người là chúng ta vẫn chưa làm theo quy định hiện hành về việc sử dụng kháng sinh hiệu quả.

GS Kính cảnh báo tình trạng kháng kháng sinh rất nghiêm trọng tại Việt Nam. Điều này không chỉ do ý thức người dân tự ý mua kháng sinh điều trị, các cửa hàng thuốc vì lợi nhuận bán thuốc không cần đơn bác sĩ mà ngay cả chính bản thân thầy thuốc cũng đang kê nhiều kháng sinh cho người bệnh.

Việc dùng nhiều kháng sinh không hợp lý sẽ tạo thành áp lực thuốc cho người bệnh và chọn lọc ra những chủng vi sinh vật kháng đa thuốc. Lúc đó, người bệnh sẽ bị kháng thuốc, thậm chí kháng đa thuốc, khiến việc điều trị khó khăn, thời gian nằm viện kéo dài, chi phí nhiều hơn, nguy cơ tử vong cao hơn.

“Tôi cũng muốn gióng hồi trống về nguy cơ nhiễm trùng trong môi trường bệnh viện vì vi khuẩn trong môi trường bệnh viện hầu hết đều là vi khuẩn siêu kháng thuốc”, GS Kính cho hay.

Đến nay, Bộ Y tế cũng đang hoàn thiện Nghị định quy định về tổ chức, hoạt động dược lâm sàng gồm: Xây dựng các danh mục thuốc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Xây dựng quy trình hướng dẫn chuyên môn liên quan đến sử dụng thuốc, phân tích đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, theo dõi, giám sát phản ứng có hại của thuốc... đến các hoạt động cụ thể trên cá thể người bệnh, đặc biệt là nhóm bệnh nhân đặc biệt (bệnh nhân mắc nhiều bệnh đồng thời; bệnh nhân nhi; bệnh nhân phải sử dụng các thuốc đặc biệt như các thuốc có khoảng điều trị hẹp, nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, kháng sinh, thuốc cần pha truyền đặc biệt...). 

Nghị định cũng quy định các hoạt động kiểm tra, giám sát kê đơn sử dụng thuốc trên bệnh nhân, bình ca lâm sàng; Tham gia hội chẩn chuyên môn để lựa chọn thuốc trong điều trị nhằm bảo đảm mục tiêu sử dụng thuốc an toàn, hợp lý và hiệu quả..

Trong thời gian tới, việc sử dụng bằng chứng Đánh giá công nghệ y tế trong xây dựng chính sách thuốc bảo hiểm y tế sẽ không còn mang tính khuyến khích mà chắc chắn sẽ trở thành yêu cầu bắt buộc, nhất là đối với các thuốc đề xuất bổ sung mới vào danh mục.

“Việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả đã có hệ thống văn bản quy phạm và các hướng dẫn tương đối đầy đủ. Vấn đề là các sở y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tổ chức thực hiện như thế nào để bảo đảm sử dụng thuốc an toàn”, Thứ trưởng nói.

Ngoài nâng cao nhận thức của cộng đồng và cán bộ về kháng thuốc, Bộ Y tế sẽ có những chương trình nhằm bảo đảm cung ứng đầy đủ thuốc, tăng cường hoàn thiện hệ thống giám sát quốc gia về sử dụng kháng sinh và kháng thuốc; Tăng cường sử dụng thuốc an toàn hợp lý; Kiểm soát nhiễm khuẩn và tăng cường sử dụng kháng sinh hợp lý, an toàn trong trồng trọt và chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản.