Sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao

Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới có 5 nhóm với tổng 19 tiêu chí. Cụ thể, nhóm Quy hoạch có 01 tiêu chí (1- Quy hoạch); nhóm Hạ tầng kinh tế - xã hội có 8 tiêu chí (2- Giao thông; 3-Thủy lợi và phòng, chống thiên tai; 4-Điện; 5-Trường học; 6-Cơ sở vật chất văn hóa; 7-Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; 8-Thông tin và truyền thông; 9-Nhà ở dân cư); nhóm Kinh tế và tổ chức sản xuất có 04 tiêu chí (10-Thu nhập; 11-Nghèo đa chiều; 12-Lao động; 13-Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn); nhóm Văn hóa-Xã hội-Môi trường có 6 tiêu chí (14-Giáo dục và Đào tạo; 15-Y tế; 16-Văn hóa; 17-Môi trường và an toàn thực phẩm; 18-Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật; 19-Quốc phòng và an ninh).

Tiêu chí về Y tế là tiêu chí số 15 và thuộc nhóm Văn hóa - Xã hội - Môi trường, có 04 nội dung như sau: Trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2021 – 2025, tiêu chí 15 về y tế có 4 nội dung bao gồm: Duy trì đạt chuẩn quốc gia về y tế; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đạt từ 90% trở lên; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi dưới 24%; tỷ lệ dân số có sổ khám chữa bệnh (hồ sơ) sức khỏe điện tử đạt trên 50%.

Các Trạm Y tế trong tỉnh tăng cường triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử cho người theo đúng tiêu chí về y tế trong xây dựng nông thôn mới nâng cao

Giai đoạn 2021 - 2023, toàn tỉnh đã đầu tư gần 3.800 tỷ đồng thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Nguồn vốn ngân sách Nhà nước đã được phân bổ, quản lý, sử dụng đúng nguyên tắc, đúng mục đích, đúng đối tượng. Giai đoạn 2023 - 2025, tỉnh Bắc Ninh phấn đấu 100% số xã tự duy trì, củng cố, hoàn thiện đạt chuẩn nông thôn mới theo Bộ tiêu chí xã nông thôn mới tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2022 - 2025. Liên quan đến các tiêu chí về y tế, bác sĩ Nguyễn Bá Quý – Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, ngành chỉ đạo các TTYT và Trạm Y tế trên địa bàn tập trung quan tâm, duy trì các nội dung liên quan đến chỉ tiêu về y tế trong xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt trọng tâm vào việc tham mưu, phối hợp với chính quyền địa phương trong tạo điều kiện về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất và trang thiết bị để thực hiện Bộ Tiêu chí, nhất là các nội dung liên quan đến công nghệ thông tin. Nhờ đó, về cơ bản các chỉ tiêu của y tế đều đạt và vượt quy định.

Về việc sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 211/QĐ-TTg ngày 01/3/2024, Chỉ tiêu 15.4 thuộc tiêu chí số 15 về Y tế được sửa đổi từ tỷ lệ dân số có sổ khám chữa bệnh sức khỏe điện tử đạt trên 50% thành xã triển khai thực hiện sổ khám chữa bệnh điện tử. Đây cũng là một trong những chỉ tiêu mà các địa phương gặp nhiều khó khăn nhất trong triển khai xây dựng xã nông thôn mới. Bởi mặc dù Bắc Ninh đã khám lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho trên 90% người dân từ năm 2018, tuy nhiên để duy trì sổ khám chữa bệnh điện tử thì không phải địa phương nào cũng thực hiện được. Vì vậy, sửa đổi theo hướng có triển khai thực hiện sổ khám chữa bệnh điện tử sẽ giúp các địa phương có cơ hội duy trì xã nông thôn mới dễ dàng hơn.

Đối với Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, Quyết định 318/QĐ-TTg cũng quy định cụ thể, xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025 phải đáp ứng 2 yêu cầu: Là xã đạt chuẩn nông thôn mới (đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025) và đạt 19 tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025, gồm các tiêu chí liên quan đến Quy hoạch; Giao thông; Thủy lợi và phòng, chống thiên tai; Điện; Giáo dục; Văn hóa; Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; Thông tin và Truyền thông; Nhà ở dân cư; Thu nhập; Nghèo đa chiều; Lao động; Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; Y tế; Hành chính công; Tiếp cận pháp luật; Môi trường; Chất lượng môi trường sống; Quốc phòng và An ninh.

Đối với xã nông thôn mới nâng cao, lĩnh vực y tế được quy định tại tiêu chí số 14 và bao gồm các nội dung: tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế ≥ 95%; tỷ lệ dân số được quản lý sức khỏe ≥ 90%; tỷ lệ người dân tham gia và sử dụng ứng dụng khám chữa bệnh từ xa ≥ 40%; tỷ lệ dân số có sổ khám chữa bệnh điện tử ≥ 70%.

Tính đến năm 2023, Bắc Ninh là một trong 18 tỉnh, thành phố trên cả nước có tất cả đơn vị cấp xã và cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, sau khi bộ tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, giai đoạn 2022-2025 được ban hành theo Quyết định 318, đã nảy sinh không ít vướng mắc và khó thực hiện. Riêng với y tế, 2 chỉ tiêu liên quan đến tỷ lệ người dân tham gia và sử dụng ứng dụng khám chữa bệnh từ xa đạt trên 40% và tỉ lệ dân số có sổ khám chữa bệnh điện tử đạt trên 70% là những chỉ tiêu gặp vướng mắc ở hầu hết các trạm y tế đăng kí nông thôn mới nâng cao.

Năm 2023 – 2024, toàn tỉnh phấn đấu đạt nông thôn mới nâng cao từ 10 – 15 xã. Trong đó, theo rà soát của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, dự kiến sẽ có 11 xã đăng kí đạt nông thôn mới nâng cao là Đại Lai (huyện Gia Bình), Lâm Thao, Trung Kênh (huyện Lương Tài), Tri Phương, Cảnh Hưng (huyện Tiên Du), Tam Giang, Yên Trung (huyện Yên Phong), Mộ Đạo, Châu Phong (thị xã Quế Võ) và Mão Điền, Hoài Thượng (TX Thuận Thành). Việc triển khai Tiêu chí Y tế trong xây dựng xã nông thôn mới nâng cao theo Quyết định 318 tại tất cả 11 xã/phường này đều gặp rất nhiều khó khăn.

Bác sĩ Lê Việt An – Giám đốc TTYT huyện Tiên Du cho biết, việc triển khai khám chữa bệnh từ xa hay duy trì sổ khám chữa bệnh điện tử cho người dân trên địa bàn không khó. Tuy nhiên, khi Quyết định 318 ban hành, quy định tỉ lệ cụ thể là trên 40% và trên 70% nhưng lại chưa có sự thống nhất về công thức tính, cách xác định đối tượng đưa vào công thức tính (tử số, mẫu số) chỉ số kết quả đạt được giữa các xã, huyện trong tỉnh; khó khăn trong việc phối hợp, hỗ trợ từ phía các đơn vị liên quan trong việc cung cấp số liệu dân số đang quản lý tại huyện, xã, tỉ lệ dân số đã được cài đặt ứng dụng VNeID, số thẻ BHYT được cấp cho người dân đang quản lý ở từng xã, huyện/thị xã… Việc đánh giá, chấm điểm theo chỉ tiêu của Quyết định 318 gặp nhiều khó khăn do tiêu chí cao và một số tiêu chí khó đánh giá. Trong đó, đặc biệt gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình đánh giá và xác định tỉ lệ người dân sử dụng các hình thức khám chữa bệnh từ xa, số người dân trong xã đi khám chữa bệnh trong năm tại các cơ sở y tế khác ngoài Trung tâm y tế và Trạm y tế…

Quyết định số 211/QĐ-TTg ngày 01/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ đã sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, các chỉ tiêu y tế về xã Nông thôn mới nâng cao được sửa đổi, không còn quy định tỉ lệ cụ thể nữa mà chỉ quy định tiêu chí có đạt hay không đạt; nội dung tiêu chí cũng đánh giá đến cấp xã. Cụ thể, chỉ tiêu 14.2, 14,3, 14.4 thuộc tiêu chí số 14 về Y tế: Xã triển khai thực hiện quản lý sức khỏe điện tử; Xã triển khai thực hiện khám chữa bệnh từ xa; Xã triển khai thực hiện tốt sổ khám chữa bệnh điện tử.

Bác sĩ Nguyễn Bá Quý – Phó Giám đốc Sở Y tế đánh giá, với những sửa đổi theo Quyết định số 211, các TTYT và đặc biệt là các Trạm Y tế đăng kí đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao sẽ dễ dàng và thuận lợi hơn rất nhiều trong việc triển khai thực hiện các tiêu chí về y tế, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành Bộ tiêu chí chung giúp các địa phương đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Đây cũng sẽ là tiền đề giúp các địa phương khác nói chung và các TTYT tuyến huyện khác trên địa bàn phấn đấu đăng kí đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong những năm tiếp theo.