Tăng cường bảo vệ sức khỏe trước ảnh hưởng của ô nhiễm không khí

Chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người được đánh giá bằng chỉ số chất lượng không khí (viết tắt là AQI). Chỉ số AQI được tính theo thang điểm, tương ứng với biểu tượng và các màu sắc để cảnh báo chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Có 6 khoảng giá trị AQI, tương đương với chất lượng không khí ở mức tốt – trung bình – kém – xấu – rất xấu – nguy hại.

Thạc sĩ Đỗ Lê Thành Đạt – Trưởng khoa Sức khỏe môi trường – Y tế trường học, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cho biết, ngay từ mức chất lượng không khí ở mức trung bình đã có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe của một số đối tượng nhạy cảm như người cao tuổi, trẻ em, người mắc các bệnh hô hấp, tim mạch. Với mức chất lượng không khí kém thì nhóm người nhạy cảm như trên có thể gặp những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, mức không khí rất xấu và nguy hại sẽ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới toàn bộ dân số.

Vì vậy, mỗi người dân nói chung và đặc biệt là những đối tượng nhạy cảm, cần có các biện pháp dự phòng, bảo vệ sức khỏe bằng cách theo dõi tình hình chất lượng không khí trên báo, đài và các trang thông tin điện tử của Bộ - Sở Tài nguyên và Môi trường để thực hiện các biện pháp dự phòng, bảo vệ sức khỏe phù hợp. Người dân cần theo dõi sức khỏe, thực hiện khám sức khỏe định kì, tránh xa khói thuốc, khi ra khỏi nhà, cần đeo khẩu trang đảm bảo chất lượng và đúng quy cách. Thường xuyên vệ sinh phòng ở và nhà cửa, dọn dẹp thông thoáng môi trường sống. Nên sử dụng khẩu trang, kính bảo vệ mắt khi làm vệ sinh, dọn dẹp nếu có nhiều bụi hoặc không khí bị ô nhiễm từ mức kém đến mức nguy hại. Cộng đồng, gia đình và mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức, trồng cây và bảo vệ cây xanh giúp ngăn bụi và làm sạch không khí. Người hút thuốc lá, thuốc lào nên bỏ hẳn hoặc hạn chế hút, không hút thuốc trong nhà. Riêng với những người nhạy cảm với các chất ô nhiễm trong không khí như trẻ em, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh hô hấp, tim mạch, người cao tuổi, cần tránh tiếp xúc với các nguồn phát thải chất ô nhiễm không khí từ phương tiện giao thông; các công trình xây dựng; khu vực đun nấu đốt nhiên liệu bằng than, củi, rơm rạ hoặc các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí khác. Trong thời điểm không khí bị ô nhiễm nếu xuất hiện các triệu chứng hoặc bệnh cấp tính như sốt, viêm mũi họng, viêm phổi phế quản, huyết áp, tim mạch… cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị. Những đối tượng này cần tăng cường dinh dưỡng nâng cao thể trạng và sức đề kháng; chú ý giữ ấm cơ thể về mùa đông, tránh bị nhiễm lạnh đột ngột. Người mắc các bệnh hô hấp, tim mạch cần tuân thủ và duy trì điều trị theo đơn của bác sĩ chuyên khoa. Nếu có dấu hiệu khó chịu, tăng nặng nên đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để khám và được tư vấn, điều trị.

Với mức chất lượng không khí trung bình, người bình thường có thể tham gia các hoạt động ngoài trời. Những người nhạy cảm cần giảm thời gian hoạt động ngoài trời và các hoạt động vận động cần gắng sức. Theo dõi sức khoẻ, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.

Khi chỉ số chất lượng không khí ở mức kém, xấu hoặc rất xấu người dân cần giảm/ hạn chế hoặc tránh tham gia các hoạt động ngoài trời, nhất là đối với những người có triệu chứng đau mắt, ho, đau họng. Hạn chế hoặc tránh hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao (như đường phố, các điểm giao cắt giao thông, các công trình xây dựng, khu vực sản xuất công nghiệp, làng nghề và các khu vực ô nhiễm khác). Đối với học sinh có thể tham gia các hoạt động ngoài trời tuy nhiên hạn chế các hoạt động tập thể dục hoặc vận động cần gắng sức trong thời gian dài. Riêng với những người nhạy cảm, khi chất lượng không khí ở mức kém, cần hạn chế hoạt động ngoài trời và các hoạt động vận động cần gắng sức. Tăng thời gian nghỉ ngơi và hoạt động nhẹ nhàng. Giảm hoặc ngừng vận động ngay khi nhận thấy xuất hiện các triệu chứng như ho, tức ngực hoặc thở khò khè. Những đối tượng này cần vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường.  Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ. Theo dõi sức khoẻ, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.

Đối với người bình thường khi chất lượng không khí ở mức xấu, cần hạn chế hoạt động ngoài trời hoặc tham gia các hoạt động vận động cần gắng sức. Nếu phải làm việc, hoạt động ngoài trời nên bố trí, lựa chọn thời điểm ít bị ô nhiễm trong ngày, cần nghỉ ngơi nhiều hơn, thực hiện các hoạt động với cường độ vừa phải. Tránh hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao. Nếu phải tham gia giao thông, nên tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng xe máy, xe đạp để giảm tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm. Hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng, đặc biệt các gia đình gần đường giao thông, gần khu vực bị ô nhiễm không khí. Vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Những người nhạy cảm, cần tránh tất cả các hoạt động ngoài trời, chuyển sang các hoạt động trong nhà hoặc chuyển sang ngày khác khi chỉ số chất lượng không khí tốt hơn. Hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng. Nếu bắt buộc phải ra khỏi nhà cần hạn chế tối đa thời gian thực hiện các hoạt động ngoài trời và sử dụng các loại khẩu trang có thể ngăn ngừa bụi mịn. Vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ. Những đối tượng này phải đặc biệt theo dõi sức khoẻ, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.

Thạc sĩ Đỗ Lê Thành Đạt khuyến cáo thêm, khi các cơ quan thông tin đại chúng đã thông báo chất lượng môi trường ở mức nguy hại – là mức cao nhất trong thang đánh giá, người dân cần tránh các hoạt động ngoài trời, chuyển sang các hoạt động trong nhà hoặc chuyển sang ngày khác khi chỉ số chất lượng không khí tốt hơn. Đóng cửa sổ, cửa ra vào nhà để hạn chế, tránh tiếp xúc với các chất ô nhiễm. Đặc biệt với người nhạy cảm, phải tránh tất cả các hoạt động ngoài trời, chuyển sang các hoạt động trong nhà. Đóng cửa sổ, cửa ra vào nhà để hạn chế, tránh tiếp xúc với các chất ô nhiễm. Theo dõi sức khoẻ, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị. Ở mức chất lượng không khí này, các trường mầm non, tiểu học có thể xem xét cho học sinh nghỉ học nếu chỉ số chất lượng không khí ở mức nguy hại trong thời gian 03 ngày liên tục. Nếu bắt buộc đi học cần tránh các hoạt động ngoài trời, chuyển sang các hoạt động trong nhà hoặc điều chỉnh thời gian học cho phù hợp./.