TTYT thị xã Từ Sơn Phẫu thuật cấp cứu bệnh nhân bị viêm phúc mạc toàn thể do thủng ruột hiếm gặp

Phẫu thuật nội soi được triển khai tại tuyến huyện với nhiều ưu điểm vượt trội giúp người dân được thụ hưởng dịch vụ tốt ngay tại địa phương

Bệnh nhân Phạm Xuân Cừ (sinh năm 1961) ở phường Đông Ngàn, TX Từ Sơn nhập viện trong tình trạng đau bụng cấp tính vùng hố chậu phải và manh rốn, sốt nhẹ, mạch nhanh, huyết áp 140/90, da nổi vân tím, bụng trướng, ấn đau, phản ứng thành bụng rất mạnh. Bệnh nhân xuất hiện tình trạng đau chỉ trước khi vào viện 4 tiếng. Các bác sĩ nhận định hội chứng nhiễm trùng rõ, chẩn đoán viêm phúc mạc toàn thể. Qua siêu âm, ruột thừa của bệnh nhân kích thước to 8.3mm, có nhiều dịch ổ bụng, bạch cầu tăng, X-quang ổ bụng không có niềm hơi. Chẩn đoán ban đầu là viêm phúc mạc nghĩ nhiều do viêm ruột thừa vỡ. Ngay lập tức bệnh nhân được phẫu thuật nội soi sau 1 giờ nhập viện.

Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng – trưởng khoa Ngoại tổng hợp, TTYT TX Từ Sơn cho biết, thông thường bệnh nhân viêm ruột thừa sẽ có triệu chứng đau khoảng 24 giờ trước khi vỡ mới có thể gây tình trạng viêm phúc mạc. Tuy nhiên, bệnh nhân này chỉ đau trước khi vào viện 4 giờ, tình trạng đau lại dữ dội, liên tục chứ không giống như đau viêm ruột thừa theo từng cơn. Mặc dù vẫn phân vân với chẩn đoán viêm phúc mạc do viêm ruột thừa, nhưng kíp phẫu thuật vẫn phải triển khai phẫu thuật viêm phúc mạc tìm nguyên nhân xử lí. Bệnh nhân khi vào viện đã ở trạng thái tiền sốc, vì vậy trước khi vào mổ, các y, bác sĩ còn phải thực hiện hồi sức giúp cải thiện tình hình của ông.

Qua màn hình nội soi, trong ổ bụng bệnh nhân có rất nhiều giả mạc (tổ chức viêm hoại tử), các bác sĩ đã cẩn thận tìm ra nguyên nhân là do vết thủng rất nhỏ ở ruột và khắc phục được vấn đề

Sau khi mổ, kíp phẫu thuật thấy trong ổ bụng bệnh nhân có rất nhiều mủ, hố chậu phải có nhiều giả mạc (tổ chức viêm hoại tử). Kiểm tra thấy ruột thừa có viêm, xưng to nhưng không vỡ, không bị hoại tử. Đoạn hồi tràng 10cm sát gốc hồi manh tràng xung huyết đỏ. Các bác sĩ tiến hành cắt ruột thừa và rửa bụng cho bệnh nhân.

Bác sĩ Dũng cho biết thêm, kíp phẫu thuật vẫn giữ suy nghĩ phân vân rằng tình trạng viêm phúc mạc của bệnh nhân này không phải do viêm ruột thừa, vì ruột thừa của bệnh nhân này chỉ viêm chứ không hoại tử, không vỡ. Vì thế, các bác sĩ tiếp tục kiểm tra các bộ phận khác và phát hiện một lỗ thủng rất nhỏ, kích thước chỉ 2mm cách góc hồi manh tràng 1.5cm và xác định được đây chính là nguyên nhân gây ra tình trạng viêm phúc mạc. Qua lỗ thủng này, dịch ruột, dịch phân bị chảy vào ổ bụng gây viêm. Đáng nói là lỗ thủng quá nhỏ, lại sát góc hồi manh tràng, ruột thừa cũng nằm tại vị trí đó và đè lên lỗ thủng, cả lỗ thủng và vị trí ruột thừa tiếp xúc với lỗ thủng đều bị viêm, sưng tấy đỏ nên nếu không để ý kĩ sẽ rất dễ bỏ qua. Ở bệnh nhân này, nếu các bác sĩ chỉ nghĩ đơn thuần là viêm ruột thừa, chỉ phẫu thuật cắt bỏ, rửa sạch bụng và khâu vết mổ lại thì tình trạng sẽ rất nguy kịch, bởi dịch ruột và dịch phân sẽ lại tiếp tục theo lỗ thủng đó dò ra ngoài, tiếp tục gây viêm phúc mạc nặng nề hơn và bệnh nhân sẽ có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

Sau khi phát hiện lỗ thủng chính là nguyên nhân gây tình trạng viêm phúc mạc, kíp phẫu thuật khâu lỗ thủng qua nội soi, đặt dẫn lưu ổ dụng. Sau mổ, tiếp tục thực hiện điều trị kháng sinh liều cao, nuôi dưỡng đường truyền tĩnh mạch. Sau mổ 7 ngày, bệnh nhân có thể ăn uống, sinh hoạt bình thường và được xuất viện về nhà.

Bệnh nhân này khi nhập viện đã ở trong tình trạng tiền sốc, nếu chỉ mổ muộn hơn 1-2 giờ thì tình trạng sốc sẽ trở nặng và bệnh nhân có thể bị tử vong. May mắn cho ông được phẫu thuật sớm, kíp phẫu thuật lại là các bác sĩ có nhiều kinh nghiệm, suy luận logic và không chủ quan nên phát hiện được chính xác nguyên nhân gây tình trạng viêm phúc mạc của bệnh nhân. Những bệnh nhân như thế này ở tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương có thể có, nhưng cũng không nhiều. Và tại tuyến huyện thì rất ít, hiếm gặp và đây là trường hợp đầu tiên tại TTYT TX Từ Sơn. Việc triển khai áp dụng phẫu thuật nội soi ngay tại tuyến huyện trong những trường hợp này cũng có ý nghĩa rất lớn. Đây là can thiệp ít xâm lấn nên bệnh nhân ít đau, ít mất máu; hơn nữa, với các bác sĩ, phẫu thuật nội soi cho trường quan sát rộng hơn, rõ nét hơn, có thể đưa camera vào tận những vị trí sâu và khó nhất nên hiệu quả điều trị cao.

Theo các bác sĩ, nguyên nhân của tình trạng thủng ruột gây viêm phúc mạc có thể do người bệnh nuốt phải dị vật cứng (xương, mảnh thủy tinh) và thường hay gặp nhất là ở người già có thói quen ngậm tăm khi đi ngủ khiến tăm trôi vào đường tiêu hóa và gây thủng ruột. Vì vậy, khuyến cáo những người cao tuổi và người có thói quen không tốt đó nên từ bỏ thói quen, hoặc ngay khi nuốt phải dị vật cần đi kiểm tra tại cơ sở y tế để được gắp dị vật kịp thời.