Góp ý vào kế sách giảm thiểu tai nạn giao thông

Thời gian gần đây chúng ta liên tục được nghe các thông tin đau lòng về các vụ tai nạn giao thông thảm khốc, đặc biệt là trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, chưa đầy 4 tháng có đến 2 vụ tai nạn giao thông vô cùng thảm khốc lên quan đến xe khách vận chuyển đường dài, vậy đâu là nguyên nhân đích thực? Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải có nói “Các giải pháp về đảm bảo ATGT rõ ràng chưa hiệu quả. Tất cả đều cho rằng mình đúng hết, đăng kiểm đúng, sát hạch đào tạo lái xe đúng, các cơ quan đều đúng mà tai nạn cứ xảy ra. Chúng ta không thể thờ ơ, vô cảm trước những gì đang diễn ra được và cần phải có những giải pháp đồng bộ quyết liệt để kéo giảm tai nạn…”. Vậy thực tế có phải tất cả đều đúng hay không chúng ta cần có cái nhìn khách quan và trung thực.

Nguyên nhân của các vụ tai nạn còn phải chờ các cơ quan điều tra để đưa ra kết luận chính xác nhất. Tuy nhiên trong khuôn khổ bài viết này, tôi chỉ muốn đề cập đến một số vấn đề gián tiếp có thể dẫn đến nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông, với mong muốn bớt đi cảnh vợ mất chồng hay con mất cha, cha mẹ mất con, và chúng ta giảm nguy cơ mất đi những người thương yêu của mình chỉ vì những việc làm, những thái độ của chính mỗi chúng ta với công việc thường ngày.

Ai cũng biết, tai nạn giao thông xảy ra do những nguyên nhân sau:

 Nhóm các Nguyên nhân chủ quan:

-          Do ý thức chủ quan của bản thân người tham gia giao thông;

-         Nguyên nhân do người quản lý giao thông và các yếu tố về phương tiện thiết bị người tham gia giao thông sử dụng khi tham gia giao thông

-         Nguyên nhân do hạ tầng giao thông

Nhóm các Nguyên nhân khách quan: Do các yếu tố khách quan tác động như: Môi trường, thời tiết..v.v.

Với nhóm các nguyên nhân khách quan thì tai nạn giao thông xảy ra do các nguyên nhân này chiếm tỷ lệ rất thấp, nếu như người tham gia giao thông tập trung thì có thể nó sẽ không ảnh hưởng và xảy ra tai nạn giao thông.

Vậy nguyên nhân gây tai nạn giao thông chủ yếu do Nhóm nguyên nhân chủ quan đem lại.

 Lỗi chủ quan do bản thân người tham gia giao thông gây ra có thể nói đã được nhiều người, nhiều bài viết nêu nên như tình trạng sử dụng chất kích thích, phóng nhanh, vượt ẩu .v.v. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi mốn đề cập đến vấn đề mà hiện nay ít người quan tâm, đó là về nguyên nhân chủ quan gián tiếp gây tai nạn giao thông.

Ở đây có nhiều người sẽ nói, nguyên nhân do hạ tầng giao thông và phương tiện thiết bị phải được xếp vào nguyên nhân khách quan, tuy nhiên theo quan điểm về trách nhiệm thì đây chính là do ý thức của những người có trách nhiệm trong quản lý và cần được xếp vào nguyên nhân chủ quan do con người gây ra, nó có thể được khắc phục do con người tham gia vào quá trình lưu thông.

Đây có phải là một trong những nguyên nhân gây TNGT? Lỗi do đâu?:

-         Các con đường cấp V; VI miền núi với cắt ngang mặt đường chỉ 3,5m tương đường 1 làn xe chạy với tốc độ 40Km; Thực tế ở ngoài khu dân cư lại cho phép chạy với tốc độ 70-80Km/h.

-         Khi thiết kế tuyến đường cấp thấp, với những nơi khó khăn về địa hình, trong quy phạm lại cho phép châm trước về bán kính đường cong nằm tối thiểu.

-         Theo quy định tốc độ đi trong đường đô thị là 40-50Km, nhưng tại các nơi giao nhau, bán kính đường cong chỉ 12m phù hợp với vận tốc 5Km/h;

-         Các đường ngang lối rẽ mở tràn lan? trong đô thị khi mà chưa tới 100m lại một ngã ba hay ngã tư?

-         Qua thời gian khai thác, mặt đường lún ổ trâu, ổ voi mà không kịp thời sửa chữa, tai nạn giao thông xảy ra?

-         Tình trạng khám đăng kiểm phương tiện qua loa, vẫn cho phép lưu hành xe kém chất lượng, xảy ra tai nạn?

-         Về đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe hiện nay, đã có cơ quan chức năng nào kiểm tra đánh giá xem quá trình này có đạt yêu cầu hay không?

Ở đây xin nêu một số vấn đề để xem xét và nghiên cứu, đó là:

-         Độ tuổi cho phép lái xe các hạng D, E, FC; FD; FE ? thiết nghĩ chỉ cho phép những người chín chắn và có kinh nghiệm mới được phép điều khiển các phương tiện có nguy cơ làm thiệt mạng của nhiều người. Vây nên chăng chỉ cho phép những người trên 40 tuổi mới được phép điều khiển loại phương tiện này.

-         Về công tác đào tạo và thi sát hạch có nhiều điểm không phù hợp mà không được đổi mới, có những nội dung rất cần thì không được quan tâm chú ý, có nội dung ít gây nguy hại lại đưa lên hàng đầu, đó là:

+ Với kỹ năng lái xe khi ghép xe, thực tế không bao giờ xảy ra tai nạn chết người thì bài thi ngày một khó hơn.

+ Với kỹ năng lái xe khi lên xuống dốc có nguy cơ gây tai nạn nghiêm trọng chết người với các loại xe chở khách, xe tải thì lại không được chú ý và không đưa vào thi bắt buộc với người điểu khiển phương tiện?

Nói về kỹ năng lái xe lên, xuống dốc, trong đó lý thuyết cơ bản là khi lên dốc ở cấp độ số nào thì xuống dốc phải đi ở chuyển số đó, giúp cho động cơ xe hãm xe đi chậm lại. Hiện đa số các lái xe hiện giờ đều không hiểu động tác dồn số khi xuống dốc có tác dụng gì và làm thế nào để thực hiện thao tác này do trong bài thi không bắt buộc thí sinh phải thực hành các thao tác này nên khi dạy và học học viên và thày giáo coi nhẹ. Lái xe khi xuống dốc không chuyển đi số thấp mà dùng phanh sớm muộn phanh cũng mất tác dụng. Câu hỏi đặt ra là các vụ tai nạn gần đây có thể đây là nguyên nhân chính dẫn đến?.

Có thể những người tham mưu đề xuất quy trình đào tạo và sát hạch đã bỏ qua khâu nguy hiểm chết người này khi ra quy trình về công tác sát hạch.

-         Một vấn đề không thể không nhắc đến đó là công tác kiểm tra kiểm soát, tuần tra xử lý các vi phạm. Vấn đề này cần phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, có tính răn đe thực cao. Tuy nhiên, hiện nay các lực lượng này đã làm hết trách nhiệm hay chưa? câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Có thể nêu ra nhiều vấn đề nữa, tuy nhiên trong khuôn khổ bài viết với mong muốn những người làm chính sách, những người gián tiếp tham gia vào điều hành giao thông hãy chung tay góp sức và có trách nhiệm với mục đích vơi đi những nỗi đau thương mất mát cho cộng đồng, và của mỗi chúng ta.