Kiểm soát xe quá tải, cần giải pháp đồng bộ và lâu dài

Xe quá tải đã và đang phá nát các công trình giao thông, những con đường mới được hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, chỉ sau một thời gian ngắn, chúng đã bị cày nát không thương tiếc. Hình ảnh mặt đường rải thảm có hai vệt bánh xe hằn sâu, làm cho người đi xe máy có nguy cơ trượt ngã lúc nào không hay để rồi thình lình ôtô phía sau ập tới- Viễn cảnh mà không ai muốn nó xảy ra. Tuy nhiên để khống chế và chấm dứt tình trạng này còn nhiều gian nan.

Trong những ngày gần đây, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, các tỉnh đều ra quân đồng loạt tiến hành cân xe quá tải, nhìn chung đã nhận được sự đồng tình của dư luận, sự đồng thuận của người dân, tuy nhiên kết quả đạt được vẫn còn khiêm tốn, khó khăn do đâu? Có thể chấm dứt được triệt để tình trạng xe quá tải chạy trên đường hay không? Đây là bài toán không khó tìm lời giải đáp, nhưng thực tế thực hiện được hay không lại là cả một vấn đề. Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về công việc này và có cái nhìn sâu hơn, xin được phân tích và đề xuất một số giải pháp.

Trong 6 tháng đầu năm, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã kiểm tra 1.153 xe, trong đó số xe vi phạm quá tải là 450xe, số tiền thu phạt là 1,425 tỷ đồng và tước 450 GPLX, từ sau ngày 15.4.2014, khi mà trạm cân đi vào hoạt động với 3 lực lượng cùng tham gia chủ yếu kiểm tra tại hai tuyến Quốc lộ 1 và QL18, một trạm cân di động cân cơ động trên tất cả các tuyến đường bằng cân xách tay (1ca hoạt động trong 14 ngày), sơ bộ đánh giá thấy rằng những trạm cân hoạt động đều có ưu nhược điểm nhất định. Việc phát hiện và xử lý kết quả không cao.

Về trạm cân cố định đặt trên hai tuyến quốc lộ 1 và 18, đây là trạm cân được TCĐBVN cấp với số người trong một ca lên đến gần 15 người, tuy nhiên kết quả thu được không cao, qua theo dõi, ngày đầu khi mới đặt trạm cân số lượng xe vi phạm bị xử lý nhiều nhất còn về sau hầu như ít có xe quá tải đi qua. Tình trạng xe cố tình trốn trạm, ùn ứ và quay đầu đi hướng khác diễn ra phổ biến. Trên QL18, những ngày mới triển khai trạm cân, xuất hiện tình trạng cò mồi dẫn phương tiện quá tải đi vào các tuyến đường đê, đường huyện để tránh trạm, có những xe quá khổ quá tải khi đi vào đường hẹp, không thể đi được gây ách tắc giao thông, làm cho các tuyến đường này chỉ sau một đêm đã bị lún nghiêm trọng.

Trên tuyến QL1A khi mới đặt trạm cân, xe ùn trước trạm nhiều, có xe quay đầu trên đường một chiều, có xe lùi hàng Km để đi hướng khác gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông để né trạm .v.v.

Nhìn chung chỉ sau một ngày đặt trạm cố định thì các ngày sau trên tuyến đường đó hầu như rất ít xe quá tải chạy qua. Trong khi đó xe quá tải tập trung trên các tuyến đường khác.

Như vậy có thể đánh giá sơ bộ kết quả và những hạn chế của việc cân tải trọng xe hiện nay là:

-  Nhận thức của đa số người dân và lái xe đã được nâng lên một bước, các lái xe đều lo sợ hình thức xử phạt nghiêm khắc với lỗi chở quá tải.

-  Các Trung tâm đăng kiểm đã thực hiện tốt việc khám xe định kỳ, kiên quyết không để tình trạng cơi nới thùng xe để chở quá tải.

-  Trạm đặt cố định một nơi, các lái xe dễ bề thông tin để chuyển sang đường khác tránh trạm cân.

-  Lực lượng phục vụ tại một trạm là rất lớn, trong khi hiệu quả cân là không cao do xe né trạm.

-  Trạm không hoạt động được trong thời tiết mưa, ẩm, địa hình không bằng phẳng.

-  Kết quả cân xe có độ chính xác cao, lái xe nhìn chung là tuân thủ kết quả cân.

-  Xe tránh trạm đi vào đường khác phá hoạt nặng nề các tuyến đường địa phương có tiêu chuẩn thấp.

-  Trên cả nước mỗi tỉnh chỉ có một trạm cân và đặt tại vị trí tùy theo mỗi tỉnh rất khó kiểm soát toàn bộ xe quá tải nếu xe cố tình né trạm.

Kỳ II. Khó nhưng không phải không làm được