Hiệu quả bước đầu từ việc triển khai mô hình Xét nghiệm HIV online qua webside trực tuyến “tuxetnghiem.vn’’

Mô hình xét nghiệm HIV online thông qua Webside trực tuyến “tuxetnghiem.vn” được triển khai tại tỉnh Bắc Ninh từ năm 2022, đến nay mô hình đã góp phần giúp cho người dân, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao tiếp cận nhanh hơn với các dịch vụ phòng ngừa HIV. Đồng thời, khuyến khích người có nguy cơ nhiễm HIV tự xét nghiệm phát hiện tình trạng bệnh. Mô hình cho thấy hiệu quả thiết thực, góp phần xóa bỏ rào cản trong tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV, giảm nguy cơ lây truyền HIV trong cộng đồng. Trước đây, nếu muốn xét nghiệm phát hiện HIV, người dân phải đến cơ sở y tế hoặc đăng ký tại các nhóm cộng đồng mới thực hiện được. Nhưng hiện nay, với sự phát triển của công nghệ thông tin, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh hay máy tính có kết nối mạng internet, người dân có thể tự đánh giá nguy cơ nhiễm HIV và tự xét nghiệm HIV qua bộ test nhanh. Đây là hình thức tự xét nghiệm HIV tại nhà chính xác, tiện lợi, an toàn, tính bảo mật cao và hoàn toàn miễn phí.

Kít tự xét nghiệm HIV sử dụng dịch miệng (như OraQuick) đã được Tổ chức Y tế thế giới tiền thẩm định với độ nhạy là 99,1% và độ đặc hiệu là 100%. Kit tự xét nghiệm HIV có hướng dẫn bằng hình ảnh kèm theo vì thế rất dễ sử dụng và cho phép bạn thực hiện ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào nếu bạn muốn tự xét nghiệm. Mọi người chỉ cần đăng nhập vào website: https://tuxetnghiem.vn và làm theo hướng dẫn là có thể nhận test tự xét nghiệm HIV bằng dịch miệng miễn phí. Bằng những thao tác đơn giản này và có cả video clip hướng dẫn, người dân sẽ tự xét nghiệm, tự đọc và báo cáo kết quả. Nếu kết quả âm tính, người thực hiện có thể tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), bao cao su, bơm kim tiêm. Nhưng nếu kết quả “có phản ứng" mẫu bệnh phẩm sẽ được gửi để chẩn đoán khẳng định tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh hoặc các cơ sở xét nghiệm đủ điểu kiện khẳng định HIV sau đó sẽ được tư vấn tiếp cận ngay với dịch vụ điều trị. Bộ xét nghiệm nhanh (Test kit), được cung cấp cho khách hàng qua 2 hình thức: Dịch vụ vận chuyển (khách hàng trả phí vận chuyển) và khách hàng tự đến lấy tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh.

Theo số liệu thống kê của CDC Bắc Ninh, từ 2022 đến nay toàn tỉnh đã thực hiện được 492 đơn hàng, trong đó có 454 đơn hàng thành công và có 447 khách hàng đã gửi kết quả về hệ thống. Trong các đơn hàng 100% khách hàng tự đến nhận test. Sau khi nhận test, khách hàng tự làm xét nghiệm HIV bằng dịch miệng theo hướng dẫn và gửi kết quả xét nghiệm về hệ thống. Nếu kết quả có phản ứng, khách hàng sẽ được tư vấn làm xét nghiệm khẳng định. Nếu kết quả khẳng định dương tính, khách hàng sẽ được tư vấn, kết nối chuyển điều trị ARV. Khách hàng có kết quả âm tính, tiếp tục được tư vấn dự phòng HIV, điều trị PrEP. Đến nay đã có 15 khách hàng có kết quả phản ứng dương tính với HIV, trong đó có 13 khách hàng được xét nghiệm khẳng định có kết quả dương tính với HIV và đang được điều trị thuốc kháng vi rút HIV tại các phòng khám điều trị ngoại trú HIV trên địa bàn tỉnh. Trong số khách hàng có kết quả âm tính, 87 khách hàng được chuyển gửi sang dịch vụ điều trị PrEP.

Việc đến các cơ sở xét nghiệm có thể khiến cho người nguy cơ cao nhiễm HIV e ngại, vì sợ bị lộ danh tính, sợ bị phân biệt đối xử, nên nhiều người nguy cơ cao nhiễm HIV đã tìm đến dịch vụ này, nhưng với mô hình này sẽ giúp tăng cường tiếp cận được nhiều hơn với các đối tượng có nguy cơ cao trong cộng đồng, phát hiện sớm các ca dương tính mới và kết nối họ với các dịch vụ điều trị dự phòng phơi nhiễm HIV và điều trị với thuốc kháng vi rút HIV.

Với tính thiết thực và hiệu quả bước đầu từ mô hình này. trong thời gian tới Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tiếp tục phối hợp với Quỹ Toàn cầu triển khai thực hiện mô hình tại các địa phương với nhiều hoạt động đa dạng, phong phú, trong đó trú trọng công tác tuyên truyền, quảng bá các dịch vụ của mô hình để tiếp cận được nhiều khách hàng hơn nữa, góp phần giúp cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đạt được mục tiêu của chiến lược quốc gia về chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030.